تعمیر بردهای الکترونیکی

بردهای الکترونیکی از مهم‌ترین قطعات وسایل الکترونیکی هستند. عملکرد تمامی وسایل الکترونیکی به برد آنها بستگی دارد و خرابی در این قسمت می‌تواند منجر به از کار افتادن آن دستگاه شود.

در نتیجه نحوه تعمیر برد یکی از مهم‌ترین مباحث در این زمینه است. به این دلیل که بردهای الکترونیکی قطعه ای بسیار ظریف، پیچیده است که خود از قطعات مختلف تشکیل شده اند، تعمیر این وسیله بسیار تخصصی بوده و نیاز به داشتن مهارت بالا در این زمینه است. بنابراین عدم آگاهی کافی از روش‌های عیب یابی و تعمیر برد ممکن است نه تنها مشکلات را حل نکند، بلکه منجر به خرابی‌های بیشتر شود.

بنابراین زمانی که وسیله الکترونیکی ما دچار مشکل می‌شود و تشخیص داده شده که عیب از برد آن است؛ واجب است که جهت تعمیر آن به متخصصین ماهر در این زمینه مانند مرکز تخصصی تعمیر بردهای الکترونیکی دنیای تعمیر مراجعه کنید.

در این مقاله به تعمیر بردهای الکترونیکی و موارد مرتبط با آن می‌پردازیم.

مراحل تعمیرات برد الکترونیکی

1. ابتدا برد الکترونیکی را از دستگاه یا وسیله‌ای که به آن متصل است جدا کنید.
2. با استفاده از ابزارهای مناسب، مانند مولتی‌متر، بررسی کنید که آیا برد الکترونیکی قطعات داخلی آن سالم هستند یا خیر.
3. در صورت شناسایی قطعات آسیب دیده، آن‌ها را با قطعات جدید و معتبر جایگزین کنید.
4. با دقت و با استفاده از دستورالعمل‌های تعمیر، هر گونه لحیم‌کاری یا تعویض قطعات را انجام دهید.
5. پس از انجام تعمیرات، بررسی کنید که آیا تمام قطعات به درستی متصل شده‌اند و هیچ خطایی وجود ندارد.
6. قبل از نصب مجدد برد الکترونیکی، اطمینان حاصل کنید که تمام تنظیمات و اتصالات به درستی انجام شده‌اند.
7. پس از نصب مجدد برد الکترونیکی، تست‌های لازم را برای اطمینان از عملکرد صحیح آن انجام دهید.
8. در صورت نیاز، به دفترچه راهنمای تعمیرات مربوطه مراجعه کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد تعمیرات خاص برد الکترونیکی به دست آورید.
9. پس از اطمینان از عملکرد صحیح برد الکترونیکی، آن را به دستگاه یا وسیله‌ای که به آن متصل است مجدداً متصل کنید.
10. در صورت عدم توانایی در تعمیر برد الکترونیکی یا وجود مشکلات جدی، به یک تعمیرکار حرفه‌ای مجموعه دنیای تعمیر مراجعه کنید.

برد الکترونیکی از چه بخشهایی تشکیل  شده اند؟

برد الکترونیکی از چندین بخش اصلی تشکیل شده است که شامل موارد زیر می‌شود:

1. قطعات الکتریکی: شامل مقاومت‌ها، خازن‌ها، ترانزیستورها، دیودها و سایر قطعات الکتریکی است که برای انجام عملکرد‌های مختلف در برد الکترونیکی استفاده می‌شوند.
2. مدار چاپی: این بخش شامل: مجموعه‌ای از ردیف‌ها و ستون‌های مسی است که به صورت الگویی بر روی یک صفحه فلزی چاپ شده و قطعات الکتریکی روی آن نصب می‌شوند.
3. قطعات مکانیکی: این قطعات شامل: انواع پایه‌ها، اتصالات و قطعات مکانیکی دیگر است که برای نصب و اتصال قطعات الکتریکی و مدار چاپی به یکدیگر استفاده می‌شود.
4. قطعات فعال: این قطعات شامل: قطعات الکترونیکی پرقدرت مانند میکروپروسسورها، تراشه‌های حافظه و سایر قطعات فعال است که برای انجام عملکردهای پرقدرت و پیچیده در برد الکترونیکی استفاده می‌شوند.
5. قطعات اتصالات: این قطعات شامل: انواع سوکت‌ها، پین‌ها، کانکتورها و سایر قطعات اتصالات است که برای اتصال برد الکترونیکی به دستگاه‌های دیگر و یا اتصال داخلی قطعات الکترونیکی استفاده می‌شوند.

تجهیزات مورد نیاز برای تعمیرات برد الکترونیکی

1. دستگاه‌های پایین‌دست مانند مولتی‌متر برای اندازه‌گیری ولتاژ، جریان و مقاومت.
2. دستگاه‌های خورشیدی و لوپ برای بررسی و تشخیص قطعات الکتریکی.
3. ایستگاه‌های تعمیر و دستگاه‌های هواگیر برای جدا کردن و نصب قطعات الکتریکی.
4. دستگاه‌های جوش و تعمیر مدار چاپی برای تعمیر و جایگزینی قطعات الکتریکی روی مدار چاپی.
5. دستگاه‌های خنک کننده و خشک کننده برای حفظ دمای مناسب در حین تعمیرات.
6. دستگاه‌های تست و عیب یابی برای بررسی و تشخیص مشکلات الکتریکی در برد الکترونیکی.
7. ابزارهای دقیق مانند پینس، چاقوی الکتریکی و ابزارهای دستی برای جدا کردن و نصب قطعات الکتریکی به صورت دقیق.
8. دستگاه‌های تست و اندازه‌گیری فرکانس برای بررسی عملکرد قطعات فعال مانند میکروپروسسورها.
9. دستگاه‌های تست اتصالات و کانکتورها برای اطمینان از اتصال صحیح قطعات الکتریکی.
10. محافظت‌کننده‌ها و لوازم جانبی مانند عایق‌ها، چسب‌های الکتریکی و سوزن‌های خورشیدی برای حفاظت از قطعات الکتریکی در حین تعمیرات.

فرق برد صنعتی با برد الکترونیکی در چیست؟

بردهای صنعتی و بردهای الکترونیکی هر دو نوعی از قطعات الکتریکی هستند، اما فرق‌های مهمی نیز دارند.

– بردهای صنعتی عموماً برای کنترل و مانیتورینگ دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شوند، در حالی که بردهای الکترونیکی به عنوان قسمت‌های الکترونیکی دستگاه‌ها و تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌شوند.

-همچنین، بردهای صنعتی معمولاً از ابزارها و دستگاه‌های خاص برای تعمیرات و نگهداری استفاده می‌کنند، در حالی که بردهای الکترونیکی نیاز به ابزارها و دستگاه‌های خاص‌تری برای تعمیرات دارند. به عنوان مثال، ابزارهای دقیق و دستگاه‌های تست و عیب‌یابی برای تشخیص مشکلات الکتریکی در بردهای الکترونیکی بسیار حائز اهمیت هستند.

بازار کار تعمیرات برد الکترونیکی چگونه است؟

در کشورهای مختلف بازار کار تعمیرات برد الکترونیکی بسیار گسترده و پر رونق است. این صنعت به دلیل رشد روزافزون صنعت الکترونیک و استفاده گسترده از دستگاه‌ها و وسایل الکترونیکی، به یکی از صنایع پر درآمد و مهم تبدیل شده است.

تعمیرکاران برد الکترونیکی معمولاً دارای تحصیلات و مهارت‌های فنی قوی هستند و توانایی تشخیص و رفع انواع مشکلات الکترونیکی را دارند. آن‌ها با استفاده از ابزارها و تجهیزات پیشرفته، قادر به تعمیر انواع مختلف بردهای الکترونیکی هستند.

با توجه به رشد صنعت الکترونیک در این کشورها، بازار کار تعمیرات برد الکترونیکی همچنان در حال گسترش است و تقاضا برای تعمیرات بردهای الکترونیکی همچنان بسیار بالاست. به همین دلیل، تعمیرکاران برد الکترونیکی معمولاً به خوبی پاداش مالی می‌گیرند و بازار کار برای آن‌ها بسیار خوب و جذاب است.

شناخت قطعات الکترونیکی روی برد

یک برد از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که در کنار هم تشکیل یک بردهای الکترونیکی را داده اند.

انواع قطعات برد الکترونیکی به شرح زیر است:

اجزای فعال: قطعاتی مانند یکسو کننده‌های کنترل‌شده سیلیکونی، لوله‌های خلاء و ترانزیستورها که توانایی کنترل جریان الکتریسیته را دارند، قطعات فعال هستند.

1. قطعات غیرفعال: آن قسمت از برد که نمی‌تواند جریان الکترونیکی را از راه سیگنال‌های الکترونیکی تحت کنترل خود دربیاورند، قطعات غیرفعال نامیده می‌شوند.

خازن‌ها، سلف‌ها، مقاومت‌ها و دیودها همگی اجزای الکترونیکی غیرفعال روی برد هستند.

انواع بردهای الکترونیکی و کاربرد هر کدام

از بردهای الکترونیکی در تمامی تجهیزات الکترونیکی اطراف ما استفاده می‌شود به خصوص در زندگی پیشرفته امروزی، ما برای رفاه خود و برای بسیاری از نیازهای روزانه به این تجهیزات نیاز داریم. تعداد و تنوع این محصولات هر روز در حال افزایش است.

هر یک از این بردهای مدار بسته به عملکرد خود بر روی انواع مختلفی از فیبرهای مدار چاپی پیاده سازی می‌شوند و مدارهای آنها بر روی مواد مختلف طراحی و چاپ می‌شود.

برخی از بردهای الکترونیکی به شرح زیر است:

انواع بردهای الکترونیکی مدار چاپی

بردهای الکترونیکی بورد برد:

اولین نوع برد الکترونیکی در این لیست، برد الکترونیکی است. این نوع بردها به عنوان ابزار نمونه سازی عالی شهرت پیدا کرده اند. بنابراین، معمولاً توسط دانشجویان و علاقه مندان به الکترونیک و تعمیر برد استفاده می‌شود. دلیل محبوبیت تخته‌های برد در تست این است که هنگام کار با تخته برد نیازی به لحیم کاری نیست. بنابراین می‌توان از تمامی اجزای برد مدار در پروژه‌های دیگر استفاده مجدد کرد.

بردهای الکترونیکی استریپ برد:

این بردها برای نمونه سازی و تولید مدارهای کاربردی برای استفاده در دنیای واقعی عالی هستند. دارای سوراخ‌های مشبک 0.1 اینچی و نوارهای مسی موازی در یک طرف تخته است. برخلاف تخته برد، شما باید تکنیک لحیم کاری خود را تمرین کنید زیرا قطعات الکترونیکی باید به آن لحیم شوند. با سوراخ 0.1 اینچی، به منگنه‌های نوار 0.1 اینچی نیز نیاز خواهید داشت.

بردهای الکترونیکی وایر رپ:

وایر رپ یا سیم پیچ‌ها در ابتدا برای تامین خطوط تلفن ساخته شدند و موفقیت ثابت شده آنها منجر به سازگاری آنها با طراحی مدارهای الکترونیکی شده است. به همین دلیل است که ما این امکان را داریم که از یک برد مدار پیچیده استفاده کنیم. روکش سیم از تخته ای تشکیل شده که سوکت‌هایی روی آن تعبیه شده است. دوشاخه‌ها و قطعات پشتیبان از طریق چندین لایه سیم پیچیده شده در اطراف دوشاخه، سوکت‌ها و پایانه‌ها به پنل متصل می‌شوند. این سیم‌ها را می‌توان به صورت دستی یا خودکار متصل کرد و آن را به یک برد مدار بدون درز تبدیل کرد.

انواع بردهای الکترونیکی از نظرتعداد لایه:

• بردهای الکترونیکی یک لایه (یکرو):

برد الکترونیکی تک لایه یکی از PCB های مقرون به صرفه و ساده است. این مدار چاپی از یک لایه مسی تولید شده است. تمامی قطعات و اجزای موجود در این نوع فیبر در یک طرف برد نصب می‌شود. از این نوع برد برای طراحی و تولید تجهیزات الکترونیکی ساده استفاده می‌شود. متریال به کار رفته در سازه تخته یک طرفه بسته به نوع کاربرد فایبرگلاس و آلومینیوم می‌باشد.

• بردهای الکترونیکی دو لایه (متالیزه):

برد دوبلکس نوع دیگری از بردهای الکترونیکی است که دارای دو لایه مسی و یک لایه فیبر در دو طرف برد می‌باشد.

لایه‌های مس در این نوع صفحه از طریق سوراخ‌هایی که در آن تعبیه شده است به هم متصل می‌شوند. وجود دو لایه مسی امکان استفاده از الیاف چاپی دولایه را در بسیاری از وسایل الکترونیکی پیشرفته فراهم کرده است. علاوه بر این، بردهای الکترونیکی دورو فضای بیشتری برای مونتاژ قطعات دارند.

• بردهای الکترونیکی چند لایه:

یک PCB چند لایه از چندین لایه رسانا مختلف تشکیل شده است. این لایه‌ها توسط سوراخ‌های روی تخته به یکدیگر متصل می‌شوند. بردهای مدار چندلایه گزینه‌های عالی برای طراحی پیچیده در اندازه‌های کوچک‌تر هستند. علاوه بر این بردهای چندلایه هنگام خرید و تعمیر برد از سایر بردهای الکترونیکی گران‌تر هستند. قابلیت کاهش ابعاد برد و اشغال فضای بسیار کمی را می‌توان یکی دیگر از مزایای برد الکترونیکی چند لایه دانست.

انواع بردهای الکترونیکی از نظر جنس:

</center

2.     بردهای الکترونیکی منعطف:

پنل‌های انعطاف پذیر از ترکیب سیم دایره ای و فایبرگلاس ساخته می‌شوند. این باعث می‌شود این نوع برد الکترونیکی انعطاف پذیر و قابل تنظیم باشد.

از نقطه نظر اقتصادی، بردهای انعطاف پذیر به عنوان بردهای الکترونیکی گران قیمت طبقه بندی می‌شوند. انعطاف پذیری به پانل‌های انعطاف پذیر اجازه می‌دهد تا در ارتفاعات مختلف و در محیط‌های کوچک و محدود استفاده شوند.

3.     برد های الکترونیکی سخت/منعطف (ترکیبی):

فیبرهای مدار چاپی صلب و انعطاف پذیر در چندین لایه به هم متصل می‌شوند. در واقع برد rigid/flexible ترکیبی از دو مدل برد الکترونیکی سخت و انعطاف پذیر است.

اتصالات بردهای صلب و انعطاف پذیر علاوه بر مستحکم بودن، قابل اعتماد هستند.

4.     بردهای الکترونیکی سخت:

نمونه دیگری از برد مدار، برد حالت سخت است. مادربردهای سخت از نظر مواد و لایه‌ها با یکدیگر تفاوت دارند. همچنین این نوع پنل‌ها به دلیل انعطاف ناپذیری از استحکام و دوام بالایی بهره می‌برند. این ویژگی منجر به استفاده گسترده از صفحات صلب در تجهیزات با لرزش بالا شده است.

در همین حال، برد الکترونیکی سخت از مواد مختلفی مانند آلومینیوم، نیمه فیبر و فیبر شیشه ساخته شده است که در هنگام تعمیر برد باید به جنس سخت آن توجه کرد.

5.     بردهای الکترونیکی آلومینیومی:

نوع دیگری از بردهای الکترونیکی بردهای آلومینیومی هستند. در این مدل به جای استفاده از الیاف در پنل‌های معمولی از لایه آلومینیومی استفاده شده است.

سپس به منظور جلوگیری از تماس بین لایه مس و لایه آلومینیوم، یک لایه عایق بین آنها قرار می‌گیرد. محافظ در این نوع برد الکترونیکی معمولاً به صورت چاپ سفید و سیاه تولید می‌شود.

علل  خرابی بردهای الکترونیکی چیست؟

نحوه ارزیابی PCB معیوب عمدتاً به علت آسیب بستگی دارد. در ادامه در مورد علت‌های خرابی PCB صحبت خواهیم کرد.

آسیب فیزیکی:

هنگامی که قطعات PCB به دلیل مواردی مانند افتادن و له شدن شکسته می‌شوند، اما قطعه هنوز تا حدی کار می‌کند، تعمیر PCB اغلب از طریق کار مجدد امکان پذیر است.

آسیب فیزیکی به قسمت‌های مختلف برد معمولاً با جداسازی و مونتاژ مجدد قابل تعمیر است. به دلیل ماهیت اکثر آسیب‌های فیزیکی، این کار را نمی‌توان به راحتی توسط شخصی که تجربه تعمیر PCB ندارد انجام داد. تعمیر برد فقط باید توسط یک متخصص با تجربه تعمیر شود. در بیشتر موارد، نیاز به بازسازی برد دارد.

خرابی قطعه:

با استفاده از پتانسیومتر برای اندازه گیری میزان جریان ارسالی به برد مدار، می‌توانید متوجه شوید که جریان روی برد تولید می‌شود یا اینکه برد به طور کامل از کار افتاده است.

این نوع خطا می‌تواند از یک خازن تا یک دیود یا ریزپردازنده باشد. اگر این بخشی از مشکل است و فرسوده شده اند یا کار نمی‌کنند، ممکن است لازم باشد آنها را به طور کامل تعویض کنید. گاهی اوقات به دلیل گرمای بیش از حد و ولتاژ بالا، مدار آشکارساز می‌تواند خراب شود تا جایی که دیگر کار نکند. همچنین ممکن است یک یا چند عنصر کاملاً خارج از صفحه باشند و نیاز به بررسی مجدد داشته باشند.

آسیب مسیر:

با اسکن بصری مسیر می‌توانید آسیب‌های مسیر را ارزیابی کنید، مشروط بر اینکه نشانه‌های مسیر به طور منطقی قابل مشاهده باشند. مسیر از یک ماده براق، معمولاً مس یا نقره ساخته شده است و معمولاً به وضوح قابل مشاهده است. با این حال، برخی از آنها نازک هستند و ممکن است ارزیابی آنها دشوار باشد.

تا زمانی که مسیر نازک نباشد، تشخیص آن سخت نیست  که معمولاً با دنبال کردن مسیر می‌توانید متوجه شوید. مس و نقره به طور طبیعی براق هستند. این امر تشخیص را در هنگام بروز نقص و تعمیر برد آسان‌تر می‌کند.

برای ترمیم مسیرهای خراب شده، کافی است برد را بازیابی کنید و مجدد مدار را وصل کرده تا جریان به طور آزادانه از برد عبور کند.

طراحی ضعیف تخته:

گفتن این موضوع به هنر زیادی نیاز ندارد. برد مدار چاپی معیوب دیگر نیازی به تعمیر ندارد. در حالت ایده آل، شما باید به جای اینکه به دنبال تعمیر باشید، یک PCB جدید بخرید. این باعث صرفه جویی در وقت و انرژی شما می‌شود و طراحی بد PCB را بهبود می‌بخشد.

قطع برق:

قطع برق مشابه خرابی قطعه است که در بالا به آن اشاره کردیم و باید جریان پانل را با یک ابزار اندازه گیری کنترل کنید، سپس می‌توانید به سرعت تشخیص دهید که قابل تعمیر است و یا باید تعویض شود.

تعمیر انواع بردهای الکترونیکی

برای تعمیر برد الکترونیکی در دستگاه باید مراحل زیر را با دقت و به ترتیب انجام دهید.

در این صورت می‌توانید با کمترین زمان صرف شده و کمترین هزینه ممکن برد مورد نظر را بازیابی کنید.

مراحل تعمیر بردهای الکترونیکی:

1. باز کردن بدنه دستگاه و برداشتن برد از روی آن
2. بررسی اتصال محکم تمام قطعات به برد
3. بررسی تمیزی پایه قطعات سوکت و اطمینان از اتصال صحیح آنها
4. حصول اطمینان از تمیزی تابلو و عدم وجود قطعات خارجی در آن
5. بررسی اتصالات سیم و توجه به اتصال بین آنها
6. در این مرحله باید ظاهر قطعات بررسی شود، گاهی اوقات قطعات سوخته تغییر رنگ می‌دهند

یا بدنشان آب می‌شود.

7. بررسی کنید که آیا پین‌ها و سیم‌ها از ناحیه ای که ممکن است اتصال قطع شده باشد خارج می‌شوند یا خیر.
8. اگر هیچ یک از مواردی که به آن اشاره کردیم اتفاق نیفتد، می‌توانید با داشتن مولتی متر و تجهیزات مونتاژ، قطعات ناسالم را شناسایی و سپس عیب یابی کنید.
9. در نهایت قطعه معیوب را از روی برد جدا کرده و قسمت سالم را تعویض می‌کنیم.

نکات مهم در تعمیر انواع  بردهای الکترونیکی

اولین و مهم‌ترین مرحله در تعمیر برد شناسایی قطعات است.

شما باید تمام قطعات را تست کنید و قسمت شکسته را پیدا کنید سپس قطعه ناسالم را تعویض کنید یا در صورت امکان آن را تعمیر کنید.

در سال‌های اخیر در مدارهای جدیدتر شاهد افزایش تعداد آی سی‌ها هستیم و با کمک گرفتن از دیتا شیت، می‌توان به راحتی آنها را تعویض کرد.

برای تعمیر برد الکترونیکی باز کردن بدنه آن یکی از مراحل تعمیر است. با وجود سادگی ظاهری، این مرحله بسیار مهم است و نیاز به مراقبت دارد زیرا ممکن است بدنه یا حتی خود تخته در حین انجام این کار آسیب ببیند.

اما قسمت مهم و اساسی برای تعمیر یک برد، اطلاع از عملکرد کلی آن دستگاه است و باید نقش هر قسمت از مدار و جریان و ولتاژ مورد نیاز آن را بدانید.

این دانش اولیه از قطعات هر برد الکترونیکی برای انتخاب قطعه معیوب بسیار مهم است.

شناسایی قابلیت تعمیر بردهای الکترونیکی

نکته مهم دیگر، علاوه بر مباحث مطرح شده در بالا، این است که هر چه تکنولوژی پیشرفته‌تر باشد، تعمیر دستگاه‌ها دشوارتر می‌شود.

چون همه قطعات کوچک‌تر می‌شوند و مدارها به هم می‌ریزند.

به عنوان مثال، امروزه ما یک سری آی سی داریم که شامل وای فای، بلوتوث، CPU و قطعات GSM می‌شود

در واقع یک موبایل کامل داخل یک تراشه و قسمت‌های مختلف مدارها آی سی‌های یکپارچه هستند که در صورت بروز مشکل عملاً قابل تعمیر نیستند.

برای تعیین قابلیت تعمیر برد، سایت‌هایی وجود دارد که دستگاه‌های جدید و قابلیت تعمیرآن را از 0 تا 10 رتبه بندی می‌کنند و می‌توانید از اطلاعات این سایت‌ها استفاده کنید.

شاید جالب باشد بدانید که بسیاری از گوشی‌های جدید در حال ساخت، لپ تاپ‌ها، مانیتورها، هدفون‌ها و بسیاری از دستگاه‌های دیگر اخیراً امتیازی نزدیک به صفر دریافت کرده اند.

کلام آخر

یکی از مهم‌ترین جزء جدایی ناپذیر وسایل برقی، بردهای الکترونی هستند. این بردها با توجه به کاربرد فراوان خود در اکثر وسایل برقی زندگی امروزه مانند: یخچال، تی وی، انواع گوشی، تبلت، کامپیوتر همچنین انواع وسایل صنعتی الکترونیکی به کار می‌رود.

زمانی که این قطعه مهم دچار آسیب می‌شود، لازم است به افراد متخصص و ماهر سپرده شود. مرکز تعمیر وسایل الکترونیکی دنیای تعمیر در کمترین زمان و بهترین کیفیت با بررسی کامل بردهای الکترونیکی شما نسبت به تعمیر برد با توجه به نوع آن اقدام می‌کنند.